Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, İsrail ile Filistin ortasındaki çatışmaya ait değerli değerlendirmelerde bulundu. Memleketler arası toplumun, İsrail’i iki devletli tahlile zorlayan bir hal içinde olması gerektiğini söyleyen Fidan, “Garantörlük olarak biz ana fikri ortaya koyuyoruz, asıl sistematiğini, ayrıyeten sistematiğin ayrıyeten tartışılması gerektiğini söylüyoruz.” dedi.
OPERASYONUN ŞAŞIRTAN OLDUĞUNU VURGULADI
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Dışişleri Bakanlığı’nda gazetelerin Ankara temsilcileri ile bir ortaya geldi. Hamas’ın 7 Ekim’de İsrail’e akınıyla yaşananların başta İsrail olmak üzere herkes için sürpriz olduğuna işaret eden Fidan, Gazze‘den başka tarafa kolay kolay geçilebilmiş olmasının ve bunun operasyonel sonuçlarının herkesi şaşırttığını lisana getirdi. Fidan, bilhassa İsrail ile Gazze ortasındaki duvarın muhakkak kısmı yıkıldıktan sonra içeriye, yalnızca Hamas mensuplarının değil öbür kümelerin ve sivil ögelerin da girebilmesinin ve rastgele bir direniş ile karşılaşmamalarının herkes için şaşırtan olduğunu vurguladı.
“SİVİLLERİN GAYE ALINMASINI KINIYORUZ”
Bakan Fidan bu durumun, İsrail güvenlik sistemindeki zafiyeti ortaya çıkaran, uzun yıllar tartışılacak bir mevzu olduğuna dikkati çekerek, “7 Ekim’e hangi koşullar yol açtı? Bunu da tahminen ayrıyeten konuşmak gerekiyor. Bu esasen sıkıntının bütününü oluşturuyor. Biz 7 Ekim’de ve müteakip süreçte, sivilleri maksat alan hiçbir hareketi doğal ki tasvip etmiyoruz. Tam bilakis sivillerin gaye alınmasını kınıyoruz. Gerek Cumhurbaşkanımız, gerek biz bunu her platformda söyledik. Bunu ilgili muhataplarla yaptığımız görüşmelerde de daima gündemde tutuyoruz.” diye konuştu.
“İSRAİL MİSİLLEME YAPARKEN HİÇBİR AYRIM GÖZETMEDİ”
Fidan, Hamas’ın saldırısına ait, “Biz rastgele bir sınıflandırmaya gitmeden, sivillerin amaç alınmaması gerektiğini vurguluyoruz. Batılılar Hamas’ı terör örgütü olarak tanımladığı için Hamas’ın her türlü faaliyetini terör çerçevesinde değerlendiriyorlar. Biz ise hiçbir kısmın sivilleri amaç almaması gerektiğini söylüyoruz. Bunu gerçek bulmuyoruz. İsrail geçmişte de yaptığı üzere, misilleme yaparken tekrar hiçbir ayrım gözetmedi.” dedi.
YOĞUN GÖRÜŞME TRAFİĞİ VAR
İsrail operasyonlara başladığında Türkiye‘nin ABD’lilere, İsraillilere ve öbür taraflara, sivillere yönelik halden önemli telaş duyduğunu belirttiğini aktaran Fidan, ardından ağır bir görüşme ve seyahat trafiği başladığını tabir etti. Fidan, ABD’lilerin talebi üzerine tekraren muhataplarıyla ve öteki ülkelerin yetkilileriyle görüştüklerini anımsatarak, “Biliyorsunuz, Mısır’a gittik. Yarın Lübnan’a gidiyoruz. Lübnan’dan sonra Cidde’de İslam İşbirliği Teşkilatı’nın Dışişleri Bakanları seviyesinde İnanılmaz Acil Toplantısı var, oraya geçeceğiz. Cumhurbaşkanımızın ağır temas trafiği var. Bakanlık olarak bizim ve istihbarat ünitelerinin temasları var.” sözlerini kullandı.
Çalışmalarını temel itibariyle 2 ana kulvarda sürdürdüklerini anlatan Fidan, birinci olarak 7 Ekim’den sonra İsrail’in misillemesiyle başlayan çatışmalarda, tarafları sivillerin daha fazla ziyan görmesini önleyecek haller almaya davet ettiklerini söyledi.
“ABLUKA VE GÖÇE ZORLAMA KABUL ETMEDİĞİMİZ ŞEYLER”
Fidan, İsrail’in Gazze’ye saldırısına ve bölgedeki sivillerin durumuna ait, şunları kaydetti: “İsrail’in Gazze’yi şu ana kadar gibisi görülmemiş biçimde bombalıyor olması, ağır sivil vefatlarına yol açması, elektriği, suyu, yakıtı kesip orayı adeta bir yokluğa, açlığa mahkum etmesi kabul edilemez. Ayrıyeten sivil nüfusu korkutarak bulundukları yerlerden, bilhassa Gazze’nin kuzeyinden güneyine hakikat hareket ettirmesi de kabul etmediğimiz bir şeydir. Hasebiyle sivillere yönelik taarruzların durması, Gazze’ye insani yardımın girmesi ve sivillerin mümkün olduğunca az etkilenmesine yönelik muhataplarımızla neler yapabiliriz, onun çalışmaları var.”
Fidan, Türkiye‘nin krizi barış için fırsata dönüştürme arayışında olduğunu belirterek, bu fikrin muhataplara da aktarıldığını söz etti.
“İSRAİL 2 DEVLETLİ TAHLİL SÜRECİNİ ASKIYA ALDI”
Sistem içinde birtakım görüşlerin de tedavüle girdiğini kaydeden Fidan, “Özellikle daima şunu söylüyoruz; İsrail bugüne kadar iki devletli tahlil sürecini askıya aldı. Filistinlilerle değil, öteki Arap ülkeleriyle barış yapmayı kendisine temel meşguliyet edindi. Zira onların perspektifinde sivil Filistin devleti yok.” sözlerini kullandı. Fidan, daha evvel İsrail’in, Araplar ve bölgedeki başka ülkeler tarafından kabul edilmesiyle ilgili sıkıntılar yaşadığını anımsatarak, “Varlığı kabul edilince, bu sefer oburunu kabul etmemek daha kolay hale geldi.” dedi.
“ABD 2 DEVLETLİ TAHLİLE SICAK BAKIYOR”
Bu fikri ABD’lilerle yaptığı görüşmede de gündeme getirdiğinin altını çizen Fidan, Amerika’nın da iki devletli tahlile sıcak baktığını kaydetti. Fidan, “Biliyorsunuz, İsrail, tenkitlere aldırmadan kendi siyasetlerini ilerletmeye alışkın bir ülke. Sonuçta hiçbir yaptırım yok. Yalnızca tartışmaların olduğu bir yer var.” formunda konuştu. Memleketler arası toplumun, İsrail’i iki devletli tahlile zorlayan bir tutum içinde olması gerektiğini söyleyen Fidan, Türkiye‘nin bu bahisteki görüşlerini taraflarla paylaştığını tabir etti.
GARANTÖRLÜK TEKLİFİ
Fidan, bilhassa Filistin tarafına garantör olacak ülkelerin bölgeden olmasının telkin edildiğini vurgulayarak, “Buna Türkiye de dahil. İsrail için de diğer ülkeler garantör olsunlar. Her iki tarafın da mutabık kalacağı bir antlaşmaya varıldıktan sonra, bunun gereklerinin yerine getirilmesi konusunda garantör ülkeler sorumluluk üstlensin.” diyerek, lakin bu formda kalıcı barışın ortaya çıkacağına dikkati çekti.
“BARIŞI GARANTİYE ALMADIKÇA İSRAİL DE EMNİYETTE HİSSEDEMEYECEK”
Fidan, Amerika ve Batı’nın askeri ve siyasi dayanağıyla belli bir ölçü caydırıcılık olabileceğini kaydederek, “Barış garantiye alınmadıkça, hiçbir vakit için bölgedeki İsrail devleti ve halkı kendisini emniyette hissedemez. Kendisini daima emniyete alma ismine daima diğerlerine zulüm etme, şiddet uygulama gereksinimi hissedecek. Bu sarmal zaten daima dönecek.” biçiminde konuştu.
“DAHA GÜZEL TEKLİF GELİRSE DEĞERLENDİRİRİZ”
Türkiye’den bölgeye bir barış gücü gönderilip gönderilmeyeceğine ait sorulan soruya, Fidan, “Garantörlük keyfiyetini açıkçası tartışmaya açmadık, fakat ana fikir olarak şu anda ortaya koyuyoruz konuştuğumuz taraflara.” dedi. Fidan, kelam konusu durumu, İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) toplantısında da lisana getireceğini tabir ederek, “Yani bu bir tekliftir, daha güzel teklifleri olan varsa, onları da biz tabi ki kıymetlendiririz. Ancak kıymetli olan bu krizi vesile bilerek, iki devletli tahlili hayata geçirme yolunda adım atmaktır. Bölgeye kalıcı barışı getirmektir.” diye konuştu.
Bölgedeki ülkelerin sorumluluk alması gerektiğine işaret eden Fidan, “Eğer Filistinliler içerisinde bu mutabakatın hilafına davranacak olanlar varsa, bu ülkeler hal koymalı.” dedi.
“GARANTÖR OLARAK ANA FİKRİ ORTAYA KOYUYORUZ”
Bazı ülkelerin Filistin ismine, kimi ülkelerin de İsrail ismine garantörlük statüsü kazanmasına ait soruları yanıtlayan Fidan, “Garantörlük olarak biz ana fikri ortaya koyuyoruz, asıl sistematiğini, ayrıyeten sistematiğin ayrıyeten tartışılması gerektiğini söylüyoruz.” formunda konuştu.
