Washington ile Brüksel ortasında varılan mutabakatla ABD, Avrupa’ya sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ihracatını 15 milyar metreküp artıracak. Bu oranın 2030’a kadar yıllık 50 milyar metreküpe yükseltilmesi hedefleniyor. NATO, G7 ve AB doruklarına katılmak için bulunduğu Brüksel’den ayrılmadan evvel açıklama yapan ABD Lideri Joe Biden, AB’yle oluşturulan paydaşlığın yalnızca Avrupa’nın Rus güç kaynaklarına bağımlılığını düşürmekle kalmayıp kıtanın doğalgaz talebini de azaltacağını söyledi. Rus gazını elemenin Avrupa için maliyet yaratacağını bildiğini söyleyen Biden, bununla birlikte atılan adımın ahlaki açıdan yapılması gereken olmasının yanı sıra stratejik mana içerdiğini söyledi. Biden, “Bu adımlar güç güvenliğini, ekonomik güvenliği ve ulusal güvenliği artıracak” diye konuştu. Taraflar ortasındaki işbirliğiyle bir yandan Avrupa’nın güç alanında Moskova’ya bağımlılığının düşürülmesine dayanak verilecek öbür yandan da Rusya’nın biraz daha izole edilmesi sağlanmaya çalışılacak.
AB: GERÇEK YOLDAYIZ
AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen de Avrupa’nın Rusya’dan güvenilebilir, dostça ve muteber güç sağlayıcılarına yönelmesinin kıymetli olduğunu belirterek, “Rus fosil yakıtlarına bağımlılığı düşürmeyi ve ondan kurtulmayı amaçlıyoruz” dedi. Von der Leyen, 50 milyar metreküp gazın Rus gazının üçte birinin yerini alacağını hatırlatarak, “Şimdi hakikat yoldayız” dedi. AB Kurulu geçtiğimiz haftalarda Rusya’dan doğalgaz ithalatını bu yılın sonuna kadar üçte iki oranında azaltmayı, önümüzdeki on yıl içinde de sıfırlamayı planladıklarını duyurmuştu. Varılan uzlaşı çerçevesinde iki taraf ortasında Güç Güvenliği Vazife Gücü (TFES) oluşturuldu. Bu üniteye Beyaz Saray’dan ve AB Komisyonu’ndan birer temsilci başkanlık edecek. TFES, gelecek kışa ve sonrasına hazırlık bağlamında AB ve Ukrayna için güç güvenliğini sağlamaya çalışacak. Brüksel’in Rus fosil yakıtlarına bağımlılığını sona erdirme maksadına dayanak olmak da TFES’in misyonları ortasında yer alacak.
TEHDİT UNSURU
AB’nin Rusya’dan ithal ettiği doğalgaz ölçüsü yıllık 150 milyar metreküp düzeyinde. Geçen yıl AB’nin güç ithalatında Rus gazı yüzde 45, petrolü yüzde 27, kömürü ise yüzde 46’lık oranla birinci sıradaydı. ABD’nin gaz hissesi ise 2021’in birinci yarısında yüzde 6.3 seviyesindeydi. Avrupa ülkelerinin kıymetli kısmında Rus doğalgazının toplam güç tedarikindeki hissesinin epey yüksek olmasını da dikkate alan Moskova, enerjiyi baskı ve tehdit ögesi olarak kullanmaktan çekinmeyen bir yaklaşım içinde.
Rus doğalgazı konusunda en hassas AB ülkeleri ortasında Almanya da yer alıyor. ABD’den gelen açıklamalar Berlin’i aşikâr ölçüde rahatlatmış durumda. Almanya, Rus doğalgazının çok büyük bir kısmından 2024’te, Rus petrolünün yarısından yaz sonunda, Rus kömürünün tamamından ise sonbaharda vazgeçmeyi planlıyor.
ABD’nin, öteki ortaklarla birlikte, Avrupa’ya LNG ihracatını yükseltmesi kimi altyapı yatırımları yapılmasını gerektirecek. Terminaller denize kıyısı olan bölgelerde bulunuyor lakin bunların dağıtılmasını sağlayacak boru sınırı irtibatları şu kademede kâfi değil.
