RUSYA’nın Ukrayna’ya karşı askeri atağa geçmesi, haftalardır bu tarafta bir gelişme olabileceği konusunda ihtarda bulunan NATO’yu da teyakkuza geçirdi. NATO’nun karar organı olan Kuzey Atlantik Kurulu (NAC) daimi temsilciler seviyesinde toplanırken üye ülke önderlerinin de bugün görüntü konferans aracılığıyla görüşmeleri kararlaştırıldı. Görüşmeye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da katılacak.
STOLTENBERG UYARDI
Rus saldırısını şiddetle kınayan NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, müşavere prensibi olan 4’üncü husus temelinde yapılan NAC toplantısı sonrasında, “Kıtamızda barış paramparça oldu. Avrupa’da mazide kaldığını düşündüğümüz çap ve tipte bir savaş var” dedi. Önceliği üye ülkeleri savunmak olan NATO, Moskova’yı İttifak’a karşı yanılgı yapmaması konusunda uyardı. Stoltenberg, “Bir müttefike karşı taarruz karşılığını tüm İttifak’tan alır” dedi.
BÖLGEYE DESTEĞE DEVAM
NATO son haftalarda İttifak’ın doğu ve güneydoğu kanadındaki askeri varlığını besbelli biçimde artırmıştı. Bilhassa Ukrayna’ya yakın NATO ülkelerinde yoğunluk üst düzeye ulaştı. Stoltenberg, 100 savaş uçağının yüksek alarm düzeyinde tutulduğunu, farklı bölgelerde 120’den fazla savaş gemisinin konuşlandığını söyledi. Kara ögelerinin sayısı da son periyotta olağanın çok üstüne çıktı. NATO, son gelişmeler karşısında mevcut desteklerle yetinmeyip, kara, deniz ve hava ögelerini içerecek biçimde doğu kanadındaki askeri varlığını daha da güçlendirme kararı aldı.
SAVUNMA PLANLARI DEVREDE
Rusya’nın askeri saldırısı sonrasında NATO’nun savunma planları aktive edildi. Bu sayede, gerekmesi halinde, 40 bin askerden oluşan NATO Mukabele Gücü’nün (NRF) devreye sokulması oluşturulabilir. Çok Yüksek Hazırlık Düzeyli Müşterek Vazife Gücü’nün (VJTF) de alarm düzeyi yükseltilmiş durumda.
5’İNCİ HUSUS İŞLER Mİ
RUSYA’nın Ukrayna’yı işgalinin akabinde NATO’nun askeri bir atılım yapıp yapmayacağı, ortak savunma unsuru olan 5’inci maddeyi aktive edip etmeyeceği sorulan sorular ortasında yer alıyor.
NATO’nun ana vazifesi tüm müttefikleri korumak ve savunmak. Bir müttefike yapılan akının tüm müttefiklere yapılması manasına gelen 5’inci unsur yalnızca üye ülkeleri kapsıyor.
Ukrayna ise pahalı bir ortak olmasına karşın NATO üyesi değil. Bu nedenle de 5’inci unsur kapsamında değil. Bu da Rus işgaline karşı Ukrayna’da NATO askeri ögelerinin devreye girmesini imkansız hale getiriyor.
NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, “Ukrayna’da NATO birlikleri yok. Ukrayna’ya birik gönderme planımız da yok” dedi.
ABD Lideri Joe Biden da geçtiğimiz haftalarda bir ABD televizyonuna yaptığı açıklamada, hiçbir senaryoda Ukrayna’ya asker göndermeyeceğinin altını çizmiş ve “Amerikalılar ile Ruslar birbirlerine ateş açarlarsa bu dünya savaşına yol açar” demişti. ABD’nin bölgedeki NATO ülkelerinde askeri var.
RUSYA’DA 1700 GÖZALTI
Rusya’nın işgal başlatması dünya çapında Ukrayna’ya dayanak protestolarını tetikledi. Avrupa’da Almanya ve Fransa üzere ülkelerin yanı sıra Rusya’da da savaş tersi protestolar düzenlendi. Protestocular “Savaşa hayır” sloganları attı. Moskova idaresi, “Kamu tertibinin sağlanması için gerekli tedbirlerin alındığı ve protestolara katılanların yargılanacağı” açıklamasını yaptı. Başşehir Moskova ve St. Petersburg dahil 47 kentte 1700’den fazla kişi savaş aksisi şovlara katılmak suçlamasıyla gözaltına alındı.
İLK TEMAS MACRON İLE
İşgal sonrası Putin’in Batı’yla birinci teması Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile oldu. Elysee Sarayı’ndan yapılan açıklamaya nazaran Macron, görüşmede Putin’den “operasyonları derhal durdurmasını” talep etti. Görüşmede Putin’in “askeri operasyonun nedenlerine dair kapsamlı bir açıklama yaptığı” da belirtildi.
BMGK TOPLANTISINDA SAVAŞ HABERİ GELDİ
ÖNCEKİ gece Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) tarihindeki en dramatik anlardan biri yaşandı. Ukrayna işgalini durdurmak için acil toplanan kurul oturumu başladıktan 15 dakika sonra Rusya Devlet Lideri Putin, canlı yayında Ukrayna’nın işgali buyruğunu duyurdu. Savaş haberini, temsilcilere Ukrayna Temsilcisi Sergey Kislitsiya açıkladı. “Rusya Devlet Lideri savaş ilan etti ve bu kurulun savaşı durdurma sorumluluğu var” diyen Kislitsiya, Rus Büyükelçi’ye hitaben“Savaş suçluları için araf yoktur. Doğruca cehenneme giderler” sözlerini kullandı.
‘İNSANLIK NAMINA DURUN’
BM Genel Sektereri Antonio Guterres, Putin’e seslenerek atakların durdurulmasını istedi. “İnsanlık namına Avrupa’da bir savaş başlamasına müsaade vermeyin” diyen Guterres, “Bu savaş sırf Ukrayna ya da Rusya için trajik olmayacaktır. Bu yüzyılın en büyük savaşı olabilir” tabirlerini kullandı. (Razi CANİKLİGİL/NEW YORK)
RUSYA’YA ART ÇIKTILAR
Çin, İran ve Belarus’tan Moskova idaresinden fazla ABD ve NATO’yu suçlayıcı açıklamalar geldi.
ÇİN: ANLIYORUZ
Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ülkesinin, öteki devletlerin toprak bütünlüğüne hürmet duymakla birlikte Rusya’nın haklı güvenlik telaşlarını anladığını söyledi.
İRAN: HATALI NATO
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Amir Abdullahiyan ise Twitter hesabından yaptığı açıklamada “Ukrayna krizinin kökleri NATO’nun provokasyonlarına dayanmaktadır. Ateşkesin sağlanması, siyasi ve demokratik tahlile odaklanılması zorunluluktur” sözünü kullandı.
BELARUS: KİEV SUÇLU
Kiev’i suçlayan Belarus Devlet Lideri Aleksander Lukaşenko, Ukrayna ve Rusya’ya Belarus’un başşehri Minsk’te müzakereler yapılmasını teklif etti.
