MHK Lideri Ferhat Gündoğdu, Türkiye’de futbol gündemine damga vuran tarihi hakem kararının akabinde birinci sefer açıklamalarda bulundu.
Yayıncı kuruluş beIN SPORTS’ta soruları yanıtlayan Ferhat Gündoğdu, 13 hakemin biletinin neden kesildiğinin münasebetlerini sıraladı.
Ferhat Gündoğdu’nun açıklamalarının tamamı şu formda:
“Bu kararın açıklanmasının üzerinden 48 saat geçti. Bu aldığımız karar bir operasyon yahut paklık üzere sözlerle değerlendirilmesini kabul etmiyorum. Bunlar gerçek değil. MHK olarak yaptığımız bir çalışmanın, projenin, Türk hakemliğinin geleceği için yaptığımız projenin birinci etabı olarak söyleyebilirim. Hakemlerimiz ve bizler çok yıpratılıyor. Bunun bir proje olduğunu ve sistemsel bir çalışma olduğunu bilerek yorum yaparsak çok daha düzgün olur.”
“Göreve geldiğimiz günü düşünürsek birinci olarak bütün liglerin sağlıklı bir halde oynanması için devamlılık gerekiyordu. Bir yandan da yıllardır konuşulan Türk hakemliği değişim sürecinin başlangıcı için bir projeyi üretmek gerekiyordu. Bir plan yaptık, bunu da idareye sunarak onay aldık. 4 ay boyunca herkese müddet tanıdım. Buna çalışma arkadaşlarım da dahil. Sorumluluklarımız var, biz Türk futboluna hizmet sunuyorsak, bu hizmetin de kalitesi sorgulanıyorsa biz de kendi içimizde sorgulamayı yapmalıydık. Bu 4 aylık müddet boyunca hakem arkadaşlarımızı ve gözlemcileri inceledik ve sonuç olarak bu kararı aldık.”
“BU KARAR BİR KLASMAN BELİRLEMEDİK, HER YIL YAPILIR”
“Bu karar bir klasman belirlemedir. Her yıl yapılır bu klasman belirleme. Alışık olmadığımız husus bunun dönem içinde yapılmadı. Klasman belirlemeler dönem sonunda ve devre ortasında yapılır. Benden evvelki idare bunu 4 periyoda çıkarmıştı, biz de devam ettirdik. O vakit bunun gerekliğini bu kadar düzgün anlamamıştım ancak şu 48 saatte bunu çok âlâ anladım.”
“TFF’nin MHK talimatlarında klasman belirleme talimatları vardır. MHK’ye klasman belirleme hakkı verir bu algoritma. Her an sizi sıralar. Dönem başında ve devre ortasında, yıl içinde de iki sefer sizi bu algoritma sizi sıralar. En altta kalan arkadaşlarımız klasman düşer.”
Güntekin Onay: Neden 10 hafta daha beklemediniz? Şaibe sözü de akla geliyor. Bu hakemler ortasında milletlerarası seviyede isimler de var. Makasla kesermiş üzere bir karar alındı. Lütfen tatmin edici bir formda açıklayın bunu…
“4 aylık çalışmanın son 2 aylık devrinde eğitimlerimiz, seminerlerimiz, saha içi müşahedelerimiz, VAR kayıtları… Bunların hepsinin üzerinde çalıştık. Bu arkadaşlarım ve klasmanda kalan başka arkadaşlarımın hiçbiri, hiçbir terör örgütüyle, yasa dışı bir durumla yan yana gelmemiştir. Ortaya atılan savlar asılsızdır. Bunun altını ehemmiyetle çiziyorum. Bunun konuşulmasından çok rahatsızız.”
“Klasman belirlemede üç kategoride arkadaşlarımız var. 1. kategoride hakemliğinin sonuna gelmiş, inançlarını yitirmiş, yıpratılmış arkadaşlarımız var. İster istemez yıpranıyorsunuz yılda 30 maç yönetince… Birtakım arkadaşlarımız bilerek yahut bilmeyerek kurumun üzerinde davranışlarda bulundular. Bizler toplum üzerinde yaşıyoruz, rol modellerimiz var. Rol model arkadaşlarımız, bulundukları statünün verdiği avantajlardan hakemlik sisteminin etkilendiğini gördük. Niyetinde ve davranışında hür olmayan hiçbir insan rahat karar veremez. Hakemlerden beklenen şey rahat ve hür karar vermektir. Bunun kurumu yıprattığına karar verdikten sonra 10 haftayı bile bekleyecek vaktimiz olmadığına karar verdik. Hakemlere karşı yapılan bu değerlendirmeler sırf hakemliği değil, Türk futbolunu etkiliyor. 1. kategorideki arkadaşlarımızla bu yüzden yollarımızı ayırdık.”
“2. kategorideki arkadaşlarımız, bulundukları liglerin yeterliliklerini kendilerine verilen mühlet içinde karşılayamadılar.”
“BİR GÜN BEKLEMEYE TAHAMMÜLÜMÜZ YOKTU”
Güntekin Onay: Size sorduğum soruya karşılık vermiyorsunuz sayın Gündoğdu. Pazar günü maç yöneten hakemler salı günü vazifeden alındı. Lütfen daha açıklayıcı olun.
“Karar 8 Mart günü alınmadı. 1,5 aylık bir çalışmanın geldiği bir noktaydı. 10 maç dahi bekleyemezdik artık. Bir gün beklemeye tahammül yoktu. Kamuoyunda kasıtlı yahut bencilde bir hareket ettiğimiz tarafında bir fikir varsa bunu devre ortasında yapabilirdik. Bu 1,5 aylık talihi da verdik arkadaşlarımıza. Vakit zaman küçük ihtarlarla düzelmeleri için baht verdik ancak olmadı.”
Güntekin Onay: Sizce Cüneyt Çakır, Fırat Aydınus makûs hakemler mi? Böylesine kıymetli bir hakem, Dünya Kupası’nda maç yönetmeye hazırlanırken bu karar akla yatkın gelmiyor… Akla bir çok soru işareti geliyor. Ligin bitimine 10 hafta kala bu hakemlerle yolların ayrılması son derece radikal. Kategoriymiş, performansmış bunlar kâfi değil. Bunun ardında TFF mi var, kulüp liderleri mı var… Çok keskin bir karar, dünya futbol tarihinde görülmemiş bir şey.
“Değil olağan ki. Bu halde bakınca akla yatkın gelmiyor olabilir. Operasyon sözü kullanılıyor ancak operasyon yok. 2 ve 3. kategorideki arkadaşlarımız, bir üst kategori için talihlerini yitirmiş arkadaşlarımız. Bu arkadaşlar hakemlik topluluğunun dışına çıkmış değil. Bu arkadaşların hepsi bizim için birebir bahta ve kıymete sahip. Amatör ligde maç yöneten hakemlerimiz de bu halde. Biz şayet bir sistem konuşup bu sistemi uygulamaya çalışırken şahıslar üzerinde kalacaksak bunu yapamayız. Kamuoyunun merak etmediği şey, biz bu arkadaşlarımızla yola devam edeceğiz. Devam etmek isterlerse gözlemci, hakem eğitmeni, VAR’da yeni bir tertibe geçiyoruz ve onlarla çalışmalara devam etmek istiyoruz. Kendilerine önümüzdeki günlerle bir davet yazısı göndereceğim.”
TFF VE KULÜPLERİN DAHLİ VAR MI?
“Bu kararda kimsenin dahli yoktur. Ne TFF Lideri, ne kulüp liderleri ne de diğer bireyler. Bu listenin hazırlanmasından ve sunulmasından büsbütün ben ve takımım sorumlu. David Ellarey’in de dahli yok, listeden de haberi yoktur.”
Güntekin Onay: Mete Kalkavan’ın kararı için ne diyorsunuz?
“Tabii bu duygusal bir durum. Yıllarca birlikte vazife yaptığınız bireylerle olaylı da olsa yolları ayırmış oluyorsunuz. Harika Lig ve 1. Lig’de vazife yapan arkadaşlarımızı davet ettim, bunun izahatini yapmak için. Tekrar görüşeceğiz kendileriyle.”
Güntekin Onay: Bu hakemler bu hafta maç yönetmiyoruz derlerse ne yapacaksınız?
“Türkiye Cumhuriyeti büyük bir kurum. Böylesi bir şey bir terxihtir fakat hürmet duymam. İstifa edebilir, en doğal hakkı. Muhakkak bir mühlet vazife almak istemeyebilir. 8888 tane insan kaynağımız var, 6500’ü hakem. Aşağıda bekleyen o kadar çok genç arkadaşımız var ki… Yıllarca B ve C klasmanında vazife yapıp üst klasmandan hakem ayrılmadığı için üst klasmana çıkamayan hakemlerimiz var. Aşağıda pırıl pırıl hakemlerimiz var. Onları da yakından takip eden bir takım var, bana haftalık rapor veriyorlar. Gözlemci raporlarının yanı sıra UEFA’dan eğitim için gelen insanlardan da onlara mentorluk yapmalarını istiyoruz. Bu biçimde hem yenilenme sağlanıyor, hem de hakemliğin yüzü değişiyor. Bu duygusal kararı almak kolay değil, taşın altına elimizi değil gövdemizi soktuk. Liderimiz Nihat Özdemir’e de teşekkür ediyorum, bu projemizde yanımızda oldu.”
“CÜNEYT ÇAKIR VE FIRAT AYDINUS İLE ŞİMDİ KONUŞMADIK”
Güntekin Onay: Ferhat Gündoğdu o denli bir misyon edinmiş ki kendine. Rusya’da gerçekleşen Rolşevik İhtilali üzere. Nasıl bir misyon edindiniz kendinize?
“Hata yahut eksiklik görüyorsak yıllardır şikayet edilen sistemi değiştirmek gerekir. Ben hakemliğin mutfağından geliyorum. Bağlantıya açık bir beşerim, akademik geçmişim de bu sorunu görüp tahlil etmemde yardımcı oldu. Devamlı bununla baş yoruyordum. Söylediğiniz üzere bir ihtilal yahut operasyon gayesiyle yola çıkılmaz. Gördüğümüz yanılgıları düzeltmek üzere bir misyonumuz var. Duygusal bir durum evet fakat buna göğüs gerebilmek gerekiyor. Bu ağır bir taş ve biz bunun altına gövdemizi soktuk.”
“Cüneyt Çakır ve Fırat Aydınus ile şimdi konuşmadık. Arayanlar oldu. Açıklama yapacağımı ve kendileriyle kişisel olarak görüşeceğimi söyledim. Bu süreçte yorum yapmamalarını rica ettim. Dinlerler, dinlemezler kendi kararlarıdır. Bir idareye projeyi sunarken nasıl yapacağımızı belirtirken kararı açıkladıktan sonra neler olabileceğinin de kestirimlerini yapmıştık. Toplumsal medyada olayı öbür yerlere çekme eğilimleri de oldu. Bu yüzden bu programa geldim.”
“TRABZONSPOR’UN PUAN FARKI DİREKT ETKEN DEĞİL FAKAT TESİR EDEN ŞEYLERDEN BİRİ”
Güntekin Onay: Trabzonspor puan farkıyla başkan. 4 kadro yarışıyor olsaydı bu kararı alabilir miydiniz?
“Doğrudan etken değil lakin tesir eden şeylerden biri de bu oldu. Maç planlamalarını yaparken maç oynamaya çalışan kadrolar, seyircinin maç dahil olduğu maçlar olacak. Birinci maçlarda yeni hakemlerimize yardımcı olmamız gerekiyor. Onların mental durumunu da takip etmemiz gerekecek. Bu durum bize dolaylı bir etken oldu.”
Güntekin Onay: Her puanın, her golün değeri çok fazla. 1. Lig’de de müsabaka devam ediyor. Yanılgıyı kaldırabilecek mi bu karar?
“Lütfen endişelenmeyin. Bu ismi geçen arkadaşlarımız da kusur yapıyor. Genç arkadaşlarımız da kusur yapacak. Genç arkadaşlarımızın yaptığpı yanılgıyı daha rahat tolere edebilen bir toplumuz. Yanlışların nitelikleri tıpkı olmayacaktır lakin deneyimli arkadaşlarımıza daha fazla maç vereceğiz. Yolları ayırdığımız arkadaşlara son vakitte daha seyrek maç veriyorduk. Aslında bu arkadaşlarımızla devam ediyorduk son periyotta. 4. hakemleri de alt ligden veriyoruz.”
“8 Mart’ta bayanlarımızı sembolik olarak görmediniz. Daha sık göreceksiniz. Liderimizin 2023’te bayan hakem kelamı vardı. Bunun da üzerine düşüyoruz. Daha fazla misyon alacaklar. Yakın vakitte 1. ve 2. liglerimizde onları da alanda göreceğiz.”
“YENİ NESİL HAKEMLERİN ALGILARI DAHA AÇIK”
“Yeni nesil hakemlerin eğitim düzeyleri, algıları daha açık. Eğitim çeşitliliği fazla. Son devirde eğitim süreçlerinde kendimizi hayli eleştirdik. Gelen yabancı eğitimcileri de eleştirdik. Çeşitliliği arttırdık. Şu anda VAR odasına girecek arkadaşlarımız son 7 haftadır imtihandan geçiyor. 2 dakikalık klipli imtihanda 100 üzerinden 75 alamazsan kusura bakma VAR’da misyon yapamazsın. 40’ın üzerinde klip izlemiş oluyorlar ayrıyeten.”
“HAKEMLERİMİZİN İÇ DÜNYALARINDA NELER YAŞADIKLARINI BİR KENDİLERİ BİR DE BİZ BİLİYORUZ”
Hakemlerimizin iç dünyalarında neler yaşadıklarını bir kendileri bir de biz biliyoruz. Nasıl hislerle maça çıkıp nasıl hislerle maçtan ayrıldığını biliyoruz. Biz duygusal bir milletiz. Sistemsel bozukluktan ötürü farklı şeyler yaşanmış olabilir ancak biz bu sistemin üzerinde çalışıyoruz.
“VAR’DA BİRTAKIM MESELELER OLDUĞUNA KISMEN KATILIYORUM”
“VAR’da kimi problemler olduğuna kısmen katılıyorum. Teknoloji olarak çok düzgün imkanlara sahibiz. Vakit zaman bu teknolojiyi kullanmak için bize başvuranlar da oluyor. Bundan da memnunluk duyuyoruz. 4 yıldır VAR kullanıyoruz, birinci 2 yılı biraz sancılı geçti yeniliğe alıştığımız için. Çekilen çizgilerde derinlik arttığı vakit kuşkular oluştu hakikat yahut yanlış… Son eğitimlerimizde VAR sorumlumuza çizgimizi ve standardımızı sen belirle dedik. VAR odasına fazladan, çok fala yetki vermediğimiz AVAR 2 arkadaşımızı koyuyoruz. Bu arkadaşlarımız gelecek dönem ligimizde VAR yahut AVAR olarak vazife yapacaklar.”
“YABANCI HAKEME KARŞIYIM”
“Yabancı teknik yönetici bir tercihtir lakin ben yerliyi tercih ederim. Yabancı hakeme de karşıyım. Biz 84 milyonluk büyük bir ülkeyiz. İnsan gücümüz çok yüksek. Bu kadar insanın olduğu yerde dışarıdan bir beklentiye girilmesini şahsi olarak gerçek bulmuyorum.”
“Profesyonel hakemlik dünyada denendi. Çok gelişmiş ülkeler bile zorlandı. İşletme mantığıyla çok karlı gelmedi. Yarı profesyonel nizam uygulanıyor. Bizde de o denli oldu. Herkese tıpkı kontrat ve kuralların sağlanmasını çok gerçek bulmuyorum. Yeni projemiz dahilinde bunu da düzenleyeceğiz. Sabit bir hakem fiyatı olarak fakat zorluk ve performansa dayalı bir prim sistemine geçeceğiz. Rekabet insanları sıcak fiyat ve sisteme katkı getirir. Koşullarımıza ve ekonomimize uygun halde ilerleyeceğiz.”
“HAKEMLERİN OLUMSUZLUK YAŞAYACAKLARINI DÜŞÜNMÜYORUM”
“Biz sonuçtan giden bir toplumuz, sonuç makûs olursa ‘Biz söylemiştik’ diyen olacaktır. Hakem arkadaşlarımızın olumsuzluk yaşayacaklarını düşünmüyorum. Gerekirse onlara her türlü dayanağı sağlayacağız.”
“Devre ortasında Futbol Hakemliği Çalışma Kümesi ile toplandık. Çok pahalı bir küme, Kulüpler Birliği üyelerinden iştirak oluyor. Oyunun çok fazla durması bir sorun. Çalışma kümemizde bunu maksat olarak koydum. Harika Lig’De 1. yarının ortalaması 52 dakika 37 saniye. Büyük liglere bakında 8-10 dakikaya varan fark var. Bunu direkt hakem arttıramaz, oyuncu yerde yatıyorsa bu onun kendi kıymetiyle ilgilidir. Hakemlerimize ‘Oyuncu uzak bölgede yerde yatıyorsa yanına gittikten sonra sıhhat gruplarını çağırma, giderken çağır’ dedik. Bu biçimde bize düşen şeylerde geliştirmeler yapmaya çalışıyoruz. Bununla ilgili akademik çalışmalardan da faydalanmak istiyoruz.”
AKRABALIK SİSTEMİ TARTIŞMALARI
“Son olarak akrabalık sisteminden de bahsetmek isterim. Babadan oğula, eş-dost bağlantıları… Biz bunu alt liglerde çok sayıda arkadaşımıza vazife vermemeye başlamıştık. Kendilerinden de anlayış bekliyoruz. Birçok baba da bizi arayıp ‘Ben çocuğumun etkilenmesini istemiyorum, görevimdem ayrılıyorum’ dedi. Bu sistemi kaldırdığımız için hoş yansılar de aldık.”
NELER OLMUŞTU?
Merkez Hakem Konseyi, Harika Lig’de vazife alan hakem takımını tekrar belirlerken 13 ismi listeden çıkarmıştı. Hem yaş hududu hem de kulüplerin şikayetlerini göz önünde bulunduran MHK, bu dönemi tamamlayacak hakemleri güncellemişti.
Federasyonun resmi internet sitesinden yapılan açıklamaya nazaran; Muhteşem Lig’de düdük çalann Cüneyt Çakır, Ali Palabıyık, Aldulkadir Bitigen, Fırat Aydınus, Bahattin Şimşek, Burak Şeker, Suat Arslanboğa, Hüseyin Göçek, Mert Güzenge, Tugay Kaan Numanoğlu, Alper Ulusoy, Halis Özkahya listeden çıkarılırken Özgür Yankaya’nın ise yalnızca VAR hakemi olarak vazife alacağı kaydedilmişti.
METE KALKAVAN HAKEMLİĞİ BIRAKTI
Süper Lig’in deneyimli hakemlerinden Mete Kalkavan, MHK’nin 13 hakemle ilgili aldığı kararın akabinde hakemliği bırakma kararı aldı. Hakemlikten istifa eden Kalkavan, istifasını MHK’ye sundu.
Kalkavan’ın istifaya münasebet olarak, 13 hakemin MHK tarafından misyonlarına sebepsiz yere son verilmesi olduğu belirtildi. 43 yaşındaki Mete Kalkavan, liste dışı bırakılmamasına karşın hakemliği bırakma kararını Merkez Hakem Heyeti’ne iletti.
“İNSAN OLMAK KURUŞ İLE DEĞİL DURUŞ İLE ÖLÇÜLÜR”
Hakemliği bırakma kararını akabinde Mete Kalkavan’ın kardeşi Melis Kalkavan Erdoğan’dan dikkat çeken bir paylaşım geldi. Melis Kalkavan Erdoğan Twitter hesabından, “İnsan olmak kuruş ile değil, duruş ile ölçülür” tabirlerini kullandı.
NİHAT ÖZDEMİR’DEN BİRİNCİ AÇIKLAMA
Türkiye Futbol Federasyonu Lideri Nihat Özdemir, MHK’nın tarihi Hakem kararına ait sessizliğini dün bozdu.
“Merkez Hakem Heyeti’nden hakemlerle ilgili bir karar geldi. Ben de federasyon lideri olarak mevzuyu idare konseyimize taşıdım.” diyen Nihat Özdemir, oy birliği ile karar aldıklarını açıklarken, “Gelen reaksiyonlarla ilgili bir yorumum olmaz. Kararımız nihaidir.” tabirlerini kullandı.
SERVET YARDIMCI: TEK MÜDAHALEM KURUMSAL BAZDA
UEFA İdare Konseyi Üyesi ve TFF Asbaşkanı Servet Yardımcı, MHK’nın tarihi hakem kararına ait birinci sefer Hürriyet’e değerlendirmelerde bulundu.
Yardımcı, “Rizeliyim, Rize beni suçluyor; Fenerbahçe kongre üyesiyim, onlar suçluyor. Bakın Rize-Galatasaray maçı sonrası Kulüpler Birliği ile bir ortaya geldik. MHK’nın tekrar yapılandırılması ile ilgili olarak UEFA ve FIFA’ya uyumlu bir yapı oluşturmak istedik. Bu yapının tesis edilmesi için David Ellary ismini önerdim. Gelecek hakemlik kurumumuzun röntgenini çekecekti. UEFA’da 55 federasyonun bağlı olduğu komitenin lideriyim. Oradaki tecrübeyi aktarmak da öteki bir hedefim. Ben isimlerle değil, kurumsal olarak ne yapılması gerektiği ile ilgileniyorum. Benim hakemlik konusunda tek müdahalem kurumsal bazda bu oldu.” dedi.
REVİZYON SONRASI HARİKA LİG HAKEMLERİ
Yaşar Kemal Uğurlu
Halil Umut Meler
Atilla Karaoğlan
Arda Kardeşler
Erkan Özdamar
Ümit Öztürk
Ali Şansalan
Sarper Barış Saka
Zorbay Küçük
Yasin Kol
Volkan Bayarslan
Kadir Sağlam
Mustafa Kürşad Filiz
Çağdaş Altay
REVİZYON SONRASI VAR HAKEMLERİ
Özgüç Türkalp
Özgür Yankaya
Emre Malok
Erkan Engin
